Wet Bibob

Nieuwe beleidsregel 2024

Sinds 2008 past de gemeente Oirschot de Wet Bibob toe. Op 9 maart 2010 is er een aanvullende Bibob-beleidslijn in werking getreden. Op 1 oktober 2022 is de Wet Bibob gewijzigd (de zogenoemde tweede tranche). Deze wetswijziging leidt onder andere tot een verruiming van de mogelijkheden tot informatiedeling tussen het Landelijk Bureau Bibob (LBB) en bestuursorganen en tussen bestuursorganen onderling. Ook is de reikwijdte van de Wet Bibob uitgebreid. Daarnaast is de Omgevingswet op 1 januari 2024 in werking getreden. Deze recente wetswijzigingen zijn aanleiding voor het wijzigen van het huidige Bibob-beleid, zodat er actueel beleid is.

In de nieuwe beleidsregel is vastgelegd in welke gevallen een Bibob-onderzoek wordt uitgevoerd, maar ook wanneer de gemeente kan besluiten alsnog onderzoek te starten.

De beleidsregel ziet op toepassing van de Wet Bibob op:

• Overheidsopdrachten (aanbestedingen)
• Vastgoedtransacties
• Subsidies
• Omgevingsvergunningen
• Alcoholvergunningen
• Exploitatievergunningen

Hoe werkt het?

De Wet Bibob geeft de gemeente een juridische basis om onderzoek te doen naar aanvragers en houders van vergunningen. Dit heeft gevolgen voor gemeente én ondernemers. Ondernemers moeten meer vragen beantwoorden en meer gegevens overleggen. De gemeente moet vervolgens deze gegevens goed analyseren om te kunnen vaststellen of er sprake is van een bonafide of malafide ondernemer. Bij een rechtspersoon zal de gemeente ook kijken naar de betrokken natuurlijke personen. 

Landelijk Bureau Bibob

De gemeente mag slechts zeer beperkt beschikken over gegevens uit zogenaamde ‘gesloten gegevensbronnen’ (van bijvoorbeeld de politie en belastingdienst), omdat dit privacygevoelige informatie is. Daarom is er een landelijk Bureau Bibob opgericht dat wél toegang heeft tot deze vertrouwelijke informatie. Het bureau valt onder het Ministerie van Justitie. De gemeente kan het bureau advies vragen als er twijfel bestaat over de integriteit van de ondernemer. Het landelijk Bureau Bibob doet dan nader onderzoek en adviseert de gemeente over de kans dat de vergunning gebruikt zal worden voor criminele activiteiten. De gemeente neemt uiteindelijk de beslissing of de vergunning al dan niet wordt verleend of dat een reeds verstrekte vergunning moet worden ingetrokken. De gemeente kan ook beslissen extra voorwaarden aan de vergunning te verbinden.

Het landelijk Bureau Bibob beschikt over getrainde mensen die op verzoek van de gemeente een diepgaand onderzoek doen naar de integriteit van de ondernemer en de bij de onderneming betrokken personen. Als de gemeente een advies aanvraagt, zal zij de ondernemer hierover direct informeren. Tegen deze adviesaanvraag kunt u geen bezwaar aantekenen. Wel kunt u besluiten uw aanvraag om een vergunning in te trekken.

Het bureau verzamelt informatie bij de verschillende instanties om deze vervolgens naast elkaar te leggen en te analyseren. Het bureau heeft 4 weken de tijd om dit onderzoek te doen, maar kan als dat nodig is deze termijn verlengen tot 8 weken. Na afronding van het onderzoek adviseert het bureau de gemeente over de kans dat de vergunning zal worden gebruikt voor criminele activiteiten. De gemeente besluit, met inachtneming van het advies, de vergunning al dan niet (onder voorwaarden) te verlenen dan wel in te trekken.

Alvorens de gemeente een voor u negatief besluit neemt, krijgt u de gelegenheid om uw mening hierover naar voren te brengen. In dat geval mag u het advies van het landelijk Bureau Bibob inzien. Tegen het uiteindelijke besluit staat de mogelijkheid tot bezwaar en beroep open. Gelet op de privacygevoelige gegevens in het advies rust op iedereen die hierover de beschikking krijgt, een geheimhoudingsplicht.

Uitgebreider onderzoek door de gemeente

De gemeente onderzoekt de achtergrond van de ondernemer en onderneming dus eerst zelf. Om goed onderzoek door de gemeente mogelijk te maken, moet u bij de aanvraag van een vergunning - naast het bestaande aanvraagformulier - ook een Bibob-vragenformulier invullen. Dit betekent dat de aanvraag lastiger wordt en er wat meer bureaucratie bij komt kijken. Maar dit is nodig om ervoor te zorgen dat de gemeente zich actief kan inzetten om malafide ondernemers buiten de deur te houden.

Het Bibob-vragenformulier

Het Bibob-vragenformulier richt zich onder andere op de financiering van de onderneming. De gemeente wil weten op welke wijze het bedrijf wordt gefinancierd. Wellicht is er een lening bij een bank gesloten, of heeft u geld geleend van een familielid. Om goed te kunnen beoordelen waar het geld vandaan komt, zal u inzicht moeten geven in de herkomst van het geld dat in de onderneming wordt gestoken. Ook wil de gemeente weten wat uw juridische relatie is met het perceel waar de onderneming is gevestigd; bent u eigenaar van het pand, en zo nee, wie is dan de eigenaar/ verhuurder van het pand? Daarnaast worden er vragen gesteld over de structuur van de onderneming. Heeft u bijvoorbeeld een éénmanszaak of een vennootschap? Wie zijn de aandeelhouders en wat is de hoofdvestiging? Belangrijk is dat de gemeente inzicht krijgt in alle personen die bij de onderneming zijn betrokken. De gemeente zal het ingevulde Bibob-vragenformulier onder de loep nemen en daarnaast open bronnen onderzoeken.

Als na deze analyse bij de gemeente geen twijfel bestaat over de integriteit van de ondernemer of de bij de onderneming betrokken personen, dan zal de vergunning worden verleend.

Naar het Bibob-vragenformulier

Wat betekent dit voor ondernemers die een vergunning willen aanvragen?

U moet meer informatie overleggen wanneer u de hierboven genoemde vergunningen aanvraagt. Als u niet alle gevraagde informatie overlegt, dan kan de gemeente uw vergunningaanvraag buiten behandeling laten. U wordt dan wel eerst in de gelegenheid gesteld om de ontbrekende informatie aan te vullen. Ook als u al een vergunning heeft, kan de gemeente u verzoeken om deze extra informatie te verschaffen. Indien u weigert deze informatie te geven, mag de gemeente uw vergunning zonder meer intrekken.

Hoe lang duurt het?

De beslistermijn kan worden verlengd met acht weken

De normale termijn voor vergunningverlening verschilt per vergunning. De wettelijke beslistermijnen zijn:

• Voor een drank- en horecavergunning: 3 maanden;
• Voor een exploitatievergunning van een seksinrichting en/of escortbedrijf op: 12 weken. Het besluit kan 12 weken worden verdaagd;
• Voor een reguliere bouwvergunning: 12 weken. De termijn kan éénmalig met zes weken worden verlengd;
• Voor een milieuvergunning: 6 maanden.

Deze termijnen worden dus met minimaal 4 en maximaal 8 weken verlengd in het geval de gemeente advies vraagt aan het Landelijk Bureau Bibob.