Erfgoedbrief 25 Oirschot, augustus 2024 - De erfgoedbrief van een levend erfgoeddorp
Verduurzaming monumenten
Op woensdagavond 4 september 2024 vindt er van 19.00-21.00 uur in de hal van het gemeentehuis een inloop- en voorlichtingsavond plaats over de verduurzaming van monumenten. Steeds meer pandeigenaren zijn op zoek naar mogelijkheden om hun woning te verduurzamen. Als gemeente stimuleren en ondersteunen we dat. Tegelijkertijd willen we ons unieke, historische karakter behouden. Daarom vraagt het verduurzamen van monumenten om maatwerk. In de afgelopen jaren heeft een aantal eigenaren gebruik gemaakt van de mogelijkheden voor het verkrijgen van een bijdrage in het kader van de brochure ‘Oirschot, Uw Monument Verduurzamen’ en de hierbij behorende financiële regelingen. Tijdens de inloopavond kunt u terecht bij verschillende informatietafels - o.a. Monumentenwacht Noord-Brabant, Monumentenhuis Brabant, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), Kempen Energie, Stichting Behoud Erfgoed Oirschot (SBEO) en de gemeente Oirschot - om uw pand te verduurzamen. U krijgt informatie over de benodigde vergunningen, subsidies en financieringsmogelijkheden.
Vrijdag 13 september 2024: opening Open Monumentendagen Oirschot in de hal in het gemeentehuis en tentoonstelling ‘Naar een Museum Oirschot’ in de St. Petrus Basiliek
De opening van het Erfgoedweekend Oirschot - georganiseerd door de Stichting Comité Open Monumentendag Oirschot - door wethouder Joep van de Ven vindt plaats op vrijdag 13 september 2024 om 10.30 in de hal van het gemeentehuis.
Daarna gaan we naar de St. Petrus Basiliek voor de opening van de tentoonstelling over ‘het Museum Oirschot’ in 2025. In ‘het Museum Oirschot’ wordt het verhaal van Oirschot verteld aan de hand van een aantal belangrijke monumenten zoals het Oude Raadhuis aan de Markt, de St. Petrus Basiliek, het Boterkerkje (Mariakerk), de Oude Toren in Oostelbeers en het Oude Kerkje in Middelbeers. In de tentoonstelling wordt uitgelegd hoe de plannen voor ‘het Museum Oirschot’ eruit komen te zien. Na afloop is er ruimte voor een drankje en een worstenbroodje in het Oude Raadhuis.
Van het orgelfront: restauratie Barok orgel Boterkerkje, ingebruikname kabinetorgel Oude Kerkje Middelbeers en subsidie provincie Noord-Brabant voor restauratie rijksmonumentale Smits orgel in St. Petrus Basiliek
In juli 2024 is de restauratie van het barokorgel, gebouwd in 1751 door de Middelburgse orgelbouwer Ludovicus de Backer, afgerond. In het Eindhovens Dagblad van 18 juli 2024 (pagina 9) verscheen hierover een informatief artikel.
Nadat het Oude Kerkje te Middelbeers bijna 100 jaar geen orgel had gehad werd hierin op 25 april 2024 met een concert door Peter van Dijk, organist en rijksorgeladviseur, een gerestaureerd 18e eeuws - met enkele latere aanvullingen - kabinetorgel ingewijd. Na afloop vond een bijeenkomst en een receptie plaats.
Ook het rijksmonumentale Smits orgel in de St. Petrusbasiliek dient gerestaureerd te worden. Hiervoor verleende de Provincie Noord-Brabant een belangrijke bijdrage in het kader van de regeling Klinkend Erfgoed. Daarnaast dragen particuliere fondsen bij.
Nota Immaterieel Erfgoed Oirschot
In december 2023 werd door de gemeenteraad van Oirschot de nota Immaterieel Erfgoed Oirschot vastgesteld. Hiermee voldoet de gemeente Oirschot aan haar wettelijke taak in dit opzicht. In de nota zijn de belangrijkste tradities en gebruiken van Oirschot beschreven en opgenomen. Deze nota is digitaal beschikbaar. Hiervan is ook een gedrukte versie verschenen.
Uitvoering Kerkenvisie Oirschot
In 2023 werd door de Gemeenteraad van Oirschot de Kerkenvisie ‘Kerk, Kruis, Klooster, Kapel; Visie religieus erfgoed gemeente Oirschot’ vastgesteld. De uitvoering hiervan is gestart. In dit kader is de inventarisatie van de collectie van het Boterkerkje afgrond en worden nu door de heemkundekringen “De Heerlijkheid Oirschot” en “den Beerschen Aard” en de Stichting Behoud Erfgoed Oirschot (SBEO) de begraafplaatsen in de gemeente Oirschot nader geïnventariseerd. Hierbij gaat het vooral om het in kaart brengen van monumentale graven en aspecten daarvan en van personen die op de begraafplaatsen begraven liggen. Het is de bedoeling dat de nota eind 2024 klaar is.
Erfgoedregister Oirschot vastgesteld. Nieuwe Omgevingswet en Erfgoedwet
In 2024 werd het Erfgoedregister van de gemeente Oirschot geactualiseerd met mutaties en aanvullingen. Vervolgens werd dit op de website van de gemeente Oirschot geplaatst. Deze gegevens zijn ook op de interactieve erfgoedkaart geplaatst. Begin dit jaar werd de Omgevingswet ingevoerd. De Omgevingswet bundelt wetten en regelingen op het gebied van ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, water, erfgoed en archeologie. Op den duur gaat de huidige Erfgoedwet uit 2016 hierin op. De Omgevingswet beoogt een integrale benadering. De fysieke leefomgeving voor cultureel erfgoed en monumenten treedt sterker naar voren. Om deze reden is een begin gemaakt met de beschrijving van monumenten in hun gebied waarbij ook groene monumenten, heggen, bomen, tuinen, leefomgeving en landschap een duidelijkere rol krijgen.
Herbestemmingen
Samen met de gemeentelijke adviescommissie Omgevingskwaliteit Erfgoed Oirschot (Erfgoedcommissie v.h. monumentencommissie) en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) werkt de gemeente Oirschot mee aan een verantwoorde herbestemming van het klooster Nazareth aan de Koestraat, het Hof van Solms en verbouw en nieuwbouw van klooster Blijendaal aan de Nieuwstraat.
Gemeenteschildjes beschikbaar
In 2022 werd door de gemeente Oirschot een aantal schildjes voor gemeentelijke monumenten besteld. Vele eigenaren hebben deze schildjes inmiddels afgehaald en aan hun monument bevestigd. Een aantal eigenaren moet dit nog doen. Zij kunnen contact opnemen met Theo Kralt, adviseur Erfgoed en Monumenten van de gemeente Oirschot, via t.kralt@oirschot.nl.