80 jaar vrijheid gemeente Oirschot

In 2024 is Brabant 80 jaar bevrijd. Voor de gemeente Oirschot is dat op 22 september (De Beerzen) en op 24 oktober (Oirschot en Spoordonk). Om dit bevrijdingsjaar te vieren organiseren wij van september tot november een aantal activiteiten. Uitgangspunt is het zichtbaar en beleefbaar maken van sporen en verhalen uit de Tweede Wereldoorlog. Zo houden we de herinneringen aan de oorlog levend en kunnen we de verhalen doorgeven aan nieuwe generaties. De Commissie “80 Jaar Vrijheid Oirschot” coördineert activiteiten die spontaan zijn aangemeld. Hierbij wordt de commissie gesteund door de Gemeente Oirschot, Heemkundekring De Heerlijkheid, Heemkundekring Den Beerschen Aard, Visit Oirschot en diverse Oirschotse verenigingen.

Het programma bestaat uit verschillende onderdelen. Op deze pagina vindt u hierover meer informatie. Zo is er een belevenisvolle fietsroute en is er een interessante tentoonstelling met unieke spullen uit de Tweede Wereldoorlog in het Oude Kerkje te Middelbeers. Verder organiseren we het educatieproject ‘Veteraan in de klas’ en is er een digitale tijdlijn met gebeurtenissen (op basis van dagboekonderzoek) in aanloop naar de bevrijding en zijn er in de maanden september en oktober een aantal activiteiten.
 

Digitale tijdlijn

In de gemeente Oirschot is veel gebeurd in aanloop naar de bevrijding. Er is veel gevochten met Duitsers om ze terug te dringen.

Er zijn dagboeken en ooggetuigenverslagen overgebleven uit die tijd die een goed beeld geven van de angst en het dagelijks leven tijdens de oorlog. Al deze bronnen zijn naast elkaar gelegd om een digitale tijdlijn te maken van de maanden september en oktober, met op 24 oktober de bevrijding van de hele gemeente. De dagboeken en ooggetuigenverslagen zijn te bekijken op www.tweedewereldoorloginoirschot.nl en www.tweedewereldoorlogindebeerzen.nl.

Fietsroute

Onze belevenisvolle fietsroute neemt je mee langs sporen uit en herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog.

Denk aan een oefenhaven voor Duitse piloten, de verscheidene plekken waar vliegtuigen zijn gecrasht, maar ook iconische plekken uit de Tweede Wereldoorlog: een beschadigde Basiliek, de beroemde splitsing waar nu de Grote Stoel staat en de brug bij de Spoordonkse Watermolen waar de bevrijders binnen trokken. Een van de hoogtepunten op het gebied van WOII erfgoed in onze gemeente is het schijnvliegveld dat lag ter hoogte van de Hanenberg. Om de geallieerden af te leiden van vliegveld Welschap reed een houten vliegtuig over een rails heen en weer om het idee te geven van een echt vliegveld. Het verhaal gaat dat er ’s avonds ook verlichting is geweest. Dit schijnvliegveld is middels een kunstwerk vlakbij de historische plek aan de Hanenberg beleefbaar gemaakt.

Het boekje met de route en de indrukwekkende achterliggende verhalen en foto’s is tot stand gekomen bij de herdenking ’75 Jaar Vrijheid’ en voor €2,- te koop bij onder andere Visit Oirschot (Oude Raadhuis), Klumpkes bloem/groen/cadeau in Middelbeers en van Gool Snij & Graveer Bedrijf te Oostelbeers. Tevens zal er begin oktober een nieuwe verkleinde route beschikbaar komen die voert langs highlights uit het boekje “Sporen van de Tweede Wereldoorlog”. Deze route is dan verkrijgbaar bij Visit Oirschot.

Tentoonstelling

Er is in het kader van 80 jaar vrijheid een interessante tentoonstelling te zien in Het Oude Kerkje (22 september).

De tentoonstelling is in ‘Het Oude Kerkje’ in Middelbeers op 22 september 2024. Het kerkje is open van 13.00 uur tot 17.00 uur.

De expositie vertelt het verhaal van het leven van de gewone burger tijdens de oorlog in de Beerzen. Er wordt stilgestaan bij de mobilisatie, de bezetting, de rol van het Wilhelminakanaal en zijn bruggen, de schade aan gebouwen aan de Doornboom-straat en de Hoogdijk, het schijnvliegveld, de oefenhaven op de Landschotse Heide en de militaire ingrepen en de bevrijding.

Met daarnaast interessante voorwerpen zoals een radio verstopt in een tabaksdoos, een bruidsjurk gemaakt van parachutestof, verslagen van interviews van Beerzenaren en onderduikers en diverse unieke materialen uit verzamelingen van Beerse mensen.

Veteraan in de klas

Eén van die activiteiten die we organiseren is ‘Veteraan in de klas’. Onze speciaal voor dit lesprogramma opgeleide gastsprekers zijn altijd veteranen. Zij verzorgen de hele les, nemen je alles uit handen en helpen je om in de klas thema’s als vrijheid en oorlog bespreekbaar te maken. Een les duurt ongeveer 1 uur. De kinderen in groep 7 en 8 van het basisonderwijs vinden de interactieve lessen onwijs leuk. De verhalen en ervaringen van veteranen maken altijd diepe indruk. 

Hoe ziet een gastles basisonderwijs eruit?

Vanuit de commissie ‘80 jaar vrijheid Oirschot, Spoordonk en De Beerzen’ werkt Maurice Gilsing, als veteraan, samen met het Nederlands Veteraneninstituut om dit project te plannen en uit te voeren. In de periode van 8 tot 14 oktober maken 164 leerlingen uit de bovenbouw van de Oirschotse basisscholen kennis met “Veteraan in de klas”. 

Burgerschap leer je niet uit een boekje. Daarom komt er bij de gastlessen letterlijk een Veteraan in de Klas. Die veteraan vertelt over wat hij of zij heeft meegemaakt tijdens missies; niet alleen militaire taken doen ertoe, met name de mentale impact is vaak enorm. Deze lesprogramma’s zijn actueler dan ooit. Lessen van de veteranen vormen een mooie kapstok om het hierover te hebben.

Activiteiten en evenementen 80 jaar vrijheid

Het meest actuele overzicht kunt u ook bekijken via de UITagenda van Visit Oirschot.

In de maanden september en oktober zijn er diverse momenten waarbij stil gestaan wordt bij 80 jaar bevrijding. Het programma:

20 september: het Bevrijdingsvuur

Op 20 september 2024 gaan de Bali Runners naar Eindhoven om daar om 18.00 uur het bevrijdingsvuur in ontvangst te nemen, dat vanuit het Franse Bayeux naar Eindhoven is gebracht. Vanuit Eindhoven wordt het bevrijdingsvuur naar de Heilige Eik gebracht waar het vuur om 20.30 uur door burgemeester Judith Keijzers-Verschelling in ontvangst wordt genomen. Het bevrijdingsvuur wordt bij de Heilige Eik t/m de viering in Spoordonk op 27 oktober bewaard. Tijdens de herdenkingen in De Beerzen, Oirschot en Spoordonk zullen de Bali Runners het vuur brengen en ontsteken. Na iedere herdenking wordt het vuur ook weer teruggebracht naar de Heilige Eik. Zij zullen door onder andere burgemeester Judith Keijzers-Verschelling op 22 september 2024 om 11.00 uur worden ontvangen bij het Bevrijdingsmonument op het Doornboomplein te Middelbeers. Op 20 oktober 2024 zal de ontvangst plaatsvinden in Oirschot en op 27 oktober 2024 in Spoordonk.

Over de Bali Runners

De stichting Loopgroep Bali Runners bestaat uit acht hardlopers uit de gemeente Oirschot, die via deelname aan hardloopwedstrijden en triatlons, maar ook via andere acties, proberen om Indonesische kinderen te helpen, die een beperking hebben en niet (goed) kunnen lopen. Naast de hulp aan kinderen in Indonesië proberen de Bali Runners ook iets te betekenen voor de samenleving in de gemeente Oirschot. Ze zijn hardloper met hart en ziel, want het is hun passie. Ze zijn blij dat ze nu in het kader van de 80e viering van de bevrijding iets terug kunnen doen voor de mensen in de gemeente Oirschot, die hen in de afgelopen jaren op een geweldige manier hebben gesteund. Voor de Bali Runners zullen deze twee dagen onvergetelijk worden, dat staat nu al vast.

22 september: 80-jarige bevrijding Oost-, West- en Middelbeers 1944-2024

Op 22 september 1944 zijn de Beerzen officieel bevrijd. We hopen dat u samen met ons op 22 september even stil wilt staan bij de 80-jarige bevrijding van De Beerzen en dat we op uw aanwezigheid mogen rekenen.

Programma de Beerzen

11.00 uur

Het officiële gedeelte gaat plaatsvinden op het Doornboomplein.

  • Aansteken bevrijdingsvuur door de Bali Runners
  • Toespraak wethouder
  • Wilhelmus door Harmonie De Vriendschap
  • Ciska Vennix leest gedicht voor
  • Kranslegging door wethouder en jeugdburgemeester m.m.v. de scouting
  • Trompettist Harmonie speelt 'Last Post'
  • Gildegroet door Gilde Sint Joris uit Middelbeers
  • Dorpsdichter Roel Timmers leest gedicht voor
  • Afsluiting: muziek harmonie De Vriendschap
11.45 uurTer afsluiting bieden we alle genodigden een kopje koffie en een consumptie aan bij het ontmoetingscentrum ‘Ons Mevrouw’.
13.00 - 17.00 uurIn het kader van 80 jaar vrijheid een interessante tentoonstelling te zien in Het Oude Kerkje, georganiseerd door Heemkundekring Den Beerschen Aard i.s.m. onder anderen Heemkundekring De Heerlijkheid Oirschot en stichting ‘Het Oude Kerkje’. 

12 oktober: Sounds of Freedom concert

Met het "Sounds of Freedom" concert gaat het groot harmonieorkest van Arti zorgdragen voor een onvergetelijke avond ter viering van ’80 jaar bevrijding van Oirschot’. Dit bijzondere evenement vindt plaats op 12 oktober om 20.00 uur in de prachtige setting van de Basiliek. Er zijn 650 zitplaatsen beschikbaar en we streven ernaar om volledig uitverkocht te raken voor een werkelijk spectaculaire avond!

Een avond om nooit te vergeten

Beleef een avond waar geschiedenis en hedendaagse viering samenkomen. Met een focus op vrijheid in al haar vormen - of het nu gaat om vrijheid van meningsuiting, expressie, geloof of identiteit - is dit concert een aangrijpende herinnering dat vrijheid nooit als vanzelfsprekend mag worden beschouwd. Het evenement zal de voortdurende strijd om vrijheid benadrukken, van het conflict in Oekraïne tot de spanningen in Gaza, en de belangrijkheid van veiligheid en vrijheid in alle aspecten van het leven benadrukken.

Een sterren line-up

Het groot harmonieorkest van Arti ontvangt een indrukwekkende line-up van zowel lokale als internationale artiesten, waaronder:

  • Frizz Dance
  • Oleg Lysenko – Accordeon/Bandoneon
  • Dorpsdichter Roel Timmers
  • Dutch Pipes & Drums
  • Bali Runners
  • Leerlingen van Kempenhorst
  • Winnaars van een poëziewedstrijd
  • Tekeningen van basisschoolleerlingen

Vanuit de kerkbanken word je teruggevoerd naar de oorlogstijd, onder een sterrenhemel, terwijl je een scala aan indrukwekkende optredens beleeft.

Earyl bird korting

Mis onze early bird korting niet! Koop je tickets voor 1 september voor slechts €15. Na 1 september bedragen de ticketprijzen €17,50. 

Koop vandaag nog je tickets!

Mobiliseer je vrienden, familie, buren en collega's voor een avond die voor altijd in je geheugen gegrift zal blijven. Wees onderdeel van dit bijzondere evenement dat niet alleen het verleden herdenkt, maar ook het heden en de toekomst van vrijheid viert.

Koop hier je tickets.

Doe mee aan een avond waar het dak van de Basiliek er echt af gaat. Wacht niet langer - verzeker je van je zitplaats sen en wees deel van de magie van "Sounds of Freedom".

15 oktober: Poëziewandeling Bibliotheek Oirschot

Dinsdagavond 15 oktober a.s. organiseert Bibliotheek Oirschot samen met het Rederijkersgilde Sint Katrien een Poëziewandeling door het centrum van Oirschot. De wandeling start om 19.00 uur met een ontvangst in Bibliotheek Oirschot. 

Rederijkersgilde Sint Katrien

Het Rederijkersgilde Sint Katrien uit Oirschot bestaat 41 jaar en houdt zich ‘ter lering ende vermaak’ actief bezig met gedichten, proza en toneel. Het gilde organiseert o.a. voordrachten op de Kunstmarkt en het Erfgoedweekend in Oirschot en een jaarlijks Literair café in de Cultuurboerderij in Westelbeers. Dinsdag 15 oktober a.s. trakteren ze deelnemers van de Poëziewandeling op gedichten.

Poëziewandeling 

De Poëziewandeling start om 19.00 uur in Bibliotheek Oirschot gevestigd op De Loop 67. 

Na een korte ontvangst waaieren de deelnemers uit over Oirschot, een van de schilderachtigste plaatsen van de Kempen. 

Tijdens de wandeling van ca. 1 uur klinken er gedichten uit het gevarieerde eigen werk van de Rederijkers van Sint Katrien die op de een of andere manier iets te maken hebben met wat je in Oirschot zoal tegenkomt. Dat kan gaan over het oude Raadhuis, een gedenkteken aan de 2e wereldoorlog maar ook over een ontmoeting op een caféterras of een bijzondere plant. Als het op de een of andere manier maar iets te maken heeft met Oirschot.

Deelnemers aan de wandeling kunnen als zij dat leuk vinden ook zelf een bijdrage leveren aan dit poëtische gebeuren. Bijvoorbeeld door vooraf een Kwatrijn (een kort gedicht van 4 regels) te schrijven: ‘Een kwatrijntje voor Katrien’!

Deelname

Deelname is gratis en de wandeling is geschikt voor deelnemers van 10 tot 100 jaar. Iedereen die van wandelen en van gedichten houdt kan meedoen!

U kunt zich tot 13 oktober as. opgeven voor de wandeling door een mail te sturen naar: oirschot@bibliotheekdekempen.nl Telefoon: +31 (0)857733292.

19 oktober: Lezing over de inval van de Duitsers in 1940 (Bibliotheek Oirschot)

Zaterdag 19 oktober 14:00: Tony Mouw vertelt tijdens deze lezing over de inval van de Duitsers in 1940 en alles
wat daaraan vooraf ging. De lezing behandelt uitgebreid de aanloop naar deze dramatische dagen en vertelt niet alleen het verloop van de strijd, maar ook de politieke en bestuurlijke kant.  

19/20 oktober: Genieschip RV 29

In het kader van het bevrijdingsthema “bruggen slaan naar de toekomst” zal varend Museumschip RV 29 van het Regiment der Genie aanmeren in het Wilhelminakanaal te Oirschot in het weekend van 19 en 20 oktober 2024. Het schip is geopend voor belangstellenden en er worden allerlei attributen getoond met uitleg van enthousiaste vrijwilligers van het Geniemuseum. Locatie: aanlegplaats voorbij passantenhaven aan de Rijt (nabij camperplaats Oirschot). Openingstijden: 19 en 20 oktober van 10.00 tot 17.00 uur.

Herkomst Rijksvaartuig 29

Het “Rijksvaartuig 29”, kortweg RV 29, is in 1954 onder bouwnummer 141 gebouwd op de werf van J.H. van Eijk te Sliedrecht in opdracht van de Koninklijke Landmacht. In november 1954 is de RV 29 in dienst gesteld bij de Vaar- en Duikerschool van het Regiment Genietroepen.

Het schip is ingezet als sleepboot, bergings-, duikerinstructie- en vaarinstructievaartuig en heeft bij de Genie dienst gedaan tot 2004.

In 2005 is de RV 29 eigendom geworden van de Rekwisieten Commissie Koninklijke Landmacht (RCKL). De RCKL heeft op 1 juni 2005 de RV29 door verstrekt aan de Stichting Historische Genie Verzameling, kortweg het Genie museum in Vught, op langdurige bruikleenbasis, nadat het schip in de originele staat was teruggebracht in samenwerking met het Havenmuseum Rotterdam, het Legermuseum en het Genie museum. Het bestuur van het Genie museum is verantwoordelijk om de RV 29 in de historisch verantwoorde staat te houden c.q te brengen.

De RV 29 is een historisch schip en wordt zoveel mogelijk in de originele staat gebracht van de periode tussen 1954 en 1979. Het schip is een rekwisiet behorend bij de geschiedenis van het korps Genietroepen en wordt onderhouden en gevaren door vrijwilligers van de nautische tak van het Genie museum.

De RV 29 gaat per jaar, op aanvraag, naar verschillende evenementen in Nederland om het Regiment Genietroepen te vertegenwoordigen. De RV 29 heeft een lengte van 25 meter, een breedte van 5,85 meter en een diepgang van 2 meter.

20 oktober: 80-jarige bevrijding Oirschot 1944-2024

Op 24 oktober 2024 is de kern Oirschot 80 jaar bevrijd. We hopen dat u samen met ons op 20 oktober even stil wilt staan bij de 80-jarige bevrijding van Oirschot en dat we op uw aanwezigheid mogen rekenen.

Programma Oirschot

10.30 uurOpmars gilden en genodigden via Stönner-Meijwaardbrug naar het monument in De Drossaard. Dit als eerbetoon aan deze twee Nederlandse soldaten van de Prinses Irene Brigade die omkwamen tijdens de bevrijding van Oirschot.
11.00 uur

Het officiële gedeelte gaat plaatsvinden bij het bevrijdingsmonument in de
Drossaard.

  • Ceremoniële deelname/toespraken diverse organisaties/toespraak (jeugd)burgemeester
  • Aansteken bevrijdingsvuur door de Bali Runners
  • Kranslegging door deelnemende groepen en gemeentebestuur
  • Gildegroet door de Oirschotse gilden
  • Wilhelmus spelen door Muziekvereniging Arti
  • Dorpsdichter leest gedicht voor
  • Afsluiting: trompettist speelt ‘Last Post’.
11.45 uurTer afsluiting bieden we alle genodigden een kopje koffie aan bij Santa Maria/Standaardplein t.h.v. Stönner-Meijwaardbrug

21 oktober: dichtworkshop over vrijheid (Bibliotheek Oirschot)

Maandag 21 oktober 14:00-16:00 uur. Om 80 jaar vrijheid te vieren nodigt bibliotheek Oirschot inwoners van de gemeente uit om een gedicht over vrijheid op een speciale gedichtenmuur in de bibliotheek te hangen. Wil je ook graag een gedicht schrijven, maar weet je niet hoe te beginnen? Tijdens deze dichtworkshop bij bibliotheek Oirschot ga je aan de slag met het schrijven van een gedicht over vrijheid. Onder begeleiding leer je hoe je in stappen hoe je een gedicht schrijft. Het eindresultaat mag aan de gedichtenmuur worden gehangen.

Gedichtenmuur over vrijheid bij bibliotheek Oirschot

Van maandag 21 oktober t/m vrijdag 1 november viert bibliotheek Oirschot 80 jaar vrijheid met een gedichtenmuur in de bibliotheek. De bibliotheek nodigt inwoners van de gemeente uit om een gedicht over vrijheid te schrijven en dit te delen door het aan de gedichtenmuur te hangen. Op die manier kunnen inwoners elkaar inspireren met hun woorden.

27 oktober: 80-jarige bevrijding Spoordonk 1944-2024

Tegelijk met de bevrijding van Oirschot is op 24 oktober Spoordonk bevrijd. Op 27 oktober willen we graag met u stilstaan bij de 80 jarige bevrijding van Spoordonk en hopen we dat we op uw aanwezigheid kunnen rekenen.

Programma Spoordonk

10.30 uurSamenkomst in Dorpshart Spoordonk.
10.45 uurOnder muzikale begeleiding van fanfare naar Brug Watermolen.
11.00 uur

Officieel gedeelte bij de Watermolen.

  • Toespraak (jeugd)burgemeester
  • Aansteken bevrijdingsvuur door de Bali Runners
  • Gildegroet
  • Wilhelmus spelen door Fanfare Concordia
  • Presentatie boek ‘Gevallen Spoordonkenaren’
  • Dorpsdichter leest gedicht voor
  • Aanbieden nieuwe borden voor brug
  • Afsluiting: trompettist Fanfare speelt ‘Last Post’
11.45 uurOnder begeleiding fanfare terug naar Dorpshart, aldaar koffie + consumptie genodigden. 

27 oktober: Bevrijdingsconcert Oirschots Gemengd Koor

In het kader van de Bevrijdingsfeesten zingt het Oirschots Gemengd Koor o.l.v. Maarten Koelink met medewerking van solisten en orkest:

  • Gabriel Faure: Requiem
  • Tony Klaasen: Te Deum

27 oktober 2024, Basiliek St.Petrus in Oirschot, aanvang 15.00 uur.

Gesprekken met veteranen en inwoners

Onderdeel van de herdenking van 80 jaar vrijheid in Oirschot, Spoordonk en de Beerzen, is het project 'Veteraan in de klas'. Dit wordt georganiseerd voor de leerlingen van groep 7 en groep 8 van onze basisscholen. Ter ondersteuning van dit project zijn er gesprekken gevoerd met inwoners die de Tweede Wereldoorlog nog hebben meegemaakt. Daarnaast hoort u de verhalen van een drietal veteranen die ons land hebben gediend in Nieuw-Guinea, Bosnië en Libanon. De videoverslagen van deze gesprekken vindt u hier.